Pandemia koronawirusa powoduje, że znaczna część osób, czy to fizycznych, czy prawnych, nie jest w stanie wykonać zawartych wcześniej umów.

Co z wpłaconymi zadatkami i zaliczkami?

Czy przepadają, czy osoba, która je przyjęła, musi je zwrócić?

—

W pierwszej kolejności należy wskazać na różnice między zaliczką a zadatkiem.

Zaliczka stanowi formę bardziej niesformalizowaną, nie jest wprost uregulowana w przepisach, podczas gdy zadatek jest prawnie uregulowany w Kodeksie cywilnym. Zaliczka nie daje gwarancji doprowadzenia do finalizacji transakcji, ponieważ każda ze stron może wycofać się z umowy bez żadnych konsekwencji finansowych. Można nawet powiedzieć, że zaliczka jest pewną formą rezerwacji towaru czy usługi.

Zadatek z kolei ma na celu zabezpieczenie realizacji umowy chroniąc obie strony. Jeśli nie dojdzie do jej wykonania przez jedną ze stron, to ta druga może od niej odstąpić. W konsekwencji zachowuje otrzymany zadatek, a jeśli sama go dała to może zażądać kwoty dwukrotnie wyższej. Tym samym dyscyplinuje to obie strony w dotrzymaniu warunków zawartej umowy.

—

Co w sytuacji, kiedy nie może dojść do wykonania umowy wskutek siły wyższej – epidemii koronawirusa?

Kodeks cywilny stanowi, że:

W razie rozwiązania umowy zadatek powinien być zwrócony, a obowiązek zapłaty sumy dwukrotnie wyższej odpada. To samo dotyczy wypadku, gdy niewykonanie umowy nastąpiło wskutek okoliczności, za które żadna ze stron nie ponosi odpowiedzialności albo za które ponoszą odpowiedzialność obie strony.

W przypadku rozwiązania umowy w związku z koronawirusem wpłacony zadatek powinien być zwrócony.

Jeśli chodzi zaś o zaliczkę to Kodeks Cywilny nam tak łatwo nie pomoże. Jednakże, biorąc pod uwagę okoliczności (siła wyższa) zaliczka powinna być zwrócona.

Zastanówmy się jednak, czy warto żądać zwrotu zadatku lub zaliczki. Może warto zacząć od tego, aby uzgodnić jakiś nowy termin świadczenia usług/ wykonania umowy, zanim zażądamy zwrotu.